Rak bubrega se najčešće razvija u osoba starijih od 40 godina, češće kod muškaraca nego kod žena.
Nastanku raka bubrega doprinose pušenje, bubrežni kamenci, kronična upala bubrega te izloženost određenim kemijskim supstancama. Zbog sve veće upotrebe ultrazvuka, sve se više otkriva kao slučajan nalaz prilikom pregleda abdomena. U tumora koji nisu prošireni na okolinu, kirurško odstranjenje pruža šansu za izlječenjem. Postoperativna primjena imunoterapije te u novije vrijeme ciljanih bioloških lijekova donijela je pozitivne pomake u preživljenju kod bolesnika kod kojih radikalna operacija zbog proširenosti bolesti nije moguća.
Hrvatski onkolozi otkrivaju kako se štite od raka – preuzmite njihove savjete
Postoji nekoliko tipova raka bubrega. Rak bubrežnih stanica (adenokarcinom) je najčešći i čini 85% svih dijagnosticiranih slučajeva raka bubrega. Znatno rjeđi su: bubrežni sarkom i Wilmsov tumor koji se često dijagnosticira u dječjoj dobi.
Anatomija bubrega
Bubrezi su parni organi ovalnog oblika, smješteni u stražnjem dijelu trbušnog zida, u visini gornjih slabinskih kralježaka. Desni bubreg obično leži nešto niže u usporedbi s lijevim, zbog jetre koja je smještena iznad njega. Bubrezi su crvenkastosmeđe boje, u odraslog čovjeka duljine oko 10 centimetara i veličine stisnute šake.
Bubreg je ovijen vezivnom čahurom oko koje se nalazi sloj masnog tkiva koji učvršćuje bubreg u svom položaju.
Glavna uloga bubrega je filtriranje krvi čime se iz organizma odstranjuju štetni produkti metabolizma, toksini, lijekovi, višak soli i tekućine. Krv za filtraciju u bubreg dovodi bubrežna arterija, dok pročišćenu krv iz bubrega odvode bubrežne vene. Od viška vode i štetnih tvari u bubregu nastaje mokraća. Mokraća koja nastaje u bubrežnim kanalićima nakuplja se u nakapnici odakle se putem mokraćovoda (uretera) cijedi do mokraćnog mjehura i dalje putem mokraćne cijevi (uretre) izlučuje izvan tijela.
Osim izlučivanja štetnih tvari i viška vode iz organizma putem mokraće, bubreg ima nekoliko dodatnih funkcija:
- regulacija kiselosti tjelesnih tekućina (acidobazna ravnoteža)
- izlučivanje hormona (eritropoetin, renin, prostaglandini).
Kako otkriti rak bubrega
Rak bubrega u početku ne daje nikakve simptome pa se u tom stadiju otkriva slučajno, u okviru sistematskih pregleda ili tijekom pregleda zbog nekih drugih tegoba.
Tri simptoma koja se pojavljuju istovremeno:
- bol u slabinama,
- krv u mokraći (hematurija) te
- masa koja se može napipati u slabinama, u medicini se opisuju kao tipičan znak raka bubrega.
Međutim, takva se kombinacija simptoma pojavljuje tek u 10% bolesnika. Od općih simptoma najčešće se javljaju:
- gubitak tjelesne mase,
- umor,
- povišena tjelesna temperatura,
- iscrpljenost,
- anemija i slično.
Rak bubrega se može prezentirati i nizom simptoma koje je bez pomne obrade teško povezati s bubregom. To mogu biti laboratorijske promjene poput eritrocitoze, hiperkalcemije, hipoglikemije ili produljenog protrombinskog vremena. Ponekad se kao prvi znak raka bubrega može pojaviti hipertenzija.
Više o raku bubrega i onkologiji čitajte na portalu onkologija.hr.
Zašto bolest bubrega vodi do povećanog rizika od razvoja raka – evo što kažu liječnici
Foto: Shutterstock
